Hoàng thái hậu Đại Thanh Hiếu_Huệ_Chương_Hoàng

Hoàng thái hậu Đại Thanh Hiếu_Huệ_Chương_Hoàng_hậu

Thượng tôn huy hiệu

Năm Thuận Trị thứ 18 (1661), ngày 7 tháng 1 (tức ngày 5 tháng 2 dương lịch), Thuận Trị Đế băng hà. Hoàng tam tử Huyền Diệp đăng cơ, tức [Khang Hi Đế].

Tân Hoàng đế đăng cơ, theo quy tắc tôn vị Đích mẫu Hoàng hậu Bát Nhĩ Tề Cẩm thị là [Mẫu hậu Hoàng hậu; 母后皇后], sinh mẫu Phi Đông thị được gọi [Mẫu hậu; 母后]. Đến ngày 3 tháng 10, sau khi đặt định huy hiệu, Khang Hi Đế suất chư quần thần, dâng tôn Mẫu hậu Hoàng hậu huy hiệu là Nhân Hiến Hoàng thái hậu (仁憲皇太后)[10][11].

Sách tôn viết:

“

德弘祚胤、启万年显世之符。礼重徽称、合四海尊亲之戴。喜谐禁籞。庆溢寰区。钦惟母后皇后、柔顺承天。安贞配地。赞襄皇考、敷内治而化洽宫庭。抚育眇躬、绍丕基而恩深训迪。仰慈仁之备至、宜尊养之兼隆。载考彝章、晋崇鸿号。谨告天地、宗庙、社稷。率诸王、贝勒、文武群臣、恭奉册宝、上徽号曰、仁宪皇太后。伏愿嘉祥骈集。茂祉愈增。昭令闻而卜世卜年。迓休徵而弥昌弥炽。宝文曰、仁宪皇太后之宝。

...

Đức hoằng tộ dận, khải vạn niên hiển thế chi phù. Lễ trọng huy xưng, hợp tứ hải tôn thân chi đái. Hỉ hài cấm 籞. Khánh dật hoàn khu.

Khâm duy Mẫu hậu hoàng hậu, nhu thuận thừa thiên. An trinh phối địa. Tán tương Hoàng khảo, phu nội trị nhi hóa hiệp cung đình. Phủ dục miễu cung, thiệu phi cơ nhi ân thâm huấn địch. Ngưỡng từ nhân chi bị chí, nghi tôn dưỡng chi kiêm long. Tái khảo di chương, tấn sùng hồng hào.

Cẩn cáo Thiên địa, Tông miếu, Xã tắc, suất chư Vương, Bối lặc, Văn võ quần thần, cung phụng sách bảo, thượng huy hào viết Nhân Hiến Hoàng thái hậu.

Phục nguyện gia tường biền tập. Mậu chỉ dũ tăng. Chiêu lệnh văn nhi bặc thế bặc niên. Nhạ hưu trưng nhi di xương di sí. Bảo văn viết Nhân Hiến Hoàng thái hậu chi bảo.

”

— Sách tôn Nhân Hiến Hoàng thái hậu

Hoàng đế kính phụng

Năm Khang Hi thứ 4 (1665), ngày 9 tháng 9, Khang Hi Đế đại hôn, tấn lập Hiếu Thành Nhân Hoàng hậu, do đó xưng tôn thêm huy hiệu cho Chiêu Thánh Thái hoàng Thái hậu và Nhân Hiến Hoàng thái hậu[12]. Bà được dâng thêm hai chữ [Khác Thuận; 恪順], toàn xưng Nhân Hiến Khác Thuận Hoàng thái hậu (仁憲恪順皇太后)[13][14]. Thời gian này trở về sau, bà thường được Khang Hi Đế tôn gọi là [Thánh mẫu Nhân Hiến Hoàng thái hậu; 聖母仁憲皇太后].

Tiếp theo đó, Nhân Hiến Hoàng thái hậu được dâng thêm huy hiệu qua các đợt để tỏ hiếu thuận. Năm Khang Hi thứ 6 (1668), tôn thêm hai chữ Thành Huệ (誠惠)[15][16]. Năm thứ 15 (1677), nhân dịp chọn lập Đích tử Dận Nhưng làm Thái tử, tôn thêm hai chữ Thuần Thục (純淑)[17][18][19]. Năm thứ 20 (1681), nhân dịp bình định Ngô Tam Quế, lại dâng thêm hai chữ Đoan Hi (端禧)[20][21]. Như vậy, huy hiệu đầy đủ của bà là Nhân Hiến Khác Thuận Thành Huệ Thuần Thục Đoan Hi Hoàng thái hậu (仁憲恪順誠惠純淑端禧皇太后).

Năm Khang Hi thứ 26 (1688), Chiêu Thánh Thái hoàng Thái hậu băng hà. Khi trước, mối quan hệ giữa Khang Hi Đế và Đích mẫu Nhân Hiến Hoàng thái hậu từ trước luôn chỉ là quan hệ trên danh nghĩa, thậm chí có phần dè dặt sau khi mẹ đẻ của Khang Hi Đế là Từ Hòa Hoàng thái hậu băng thệ. Nhưng vào chính thời khắc Chiêu Thánh Thái hoàng thái hậu giá băng, Đế Hậu mẫu tử đều nhất loạt bi ai, chu đáo tang nghi cho Đại Hành Thái hoàng thái hậu. Từ đây trở đi, Khang Hi Đế thường xuyên lui tới vấn an Nhân Hiến Hoàng thái hậu hơn, dần dần tiếp xúc nhiều mà trở nên thân thiết như tình mẹ con ruột.

Năm Khang Hi thứ 28 (1690), Khang Hi Đế tu kiến Ninh Thọ cung, đích thân dẫn quần thần làm lễ, mời Hoàng thái hậu ngự cung mới. Vào các đợt Bắc tuần, Nam tuần, Khang Hi Đế đều bồi Thái hậu cùng ngự dự, các vật phẩm tươi ngon, mới lạ nhất đều dâng lên Thái hậu trước. Tuy vậy, Thái hậu là người cần kiệm, khuyến Hoàng đế ít tổ chức tiệc tùng, các tiệc mừng thọ của Thái hậu vì thế cũng bớt đi xa hoa.

Năm Khang Hi thứ 35 (1696), Khang Hi Đế Bắc tuần, vừa lúc gặp sinh thần của Thái hậu, phụng thư xưng chúc, Hoàng thái hậu cũng sai người đưa áo ấm cho Hoàng đế. Khang Hi Đế do thấy sông chưa đóng băng nên chưa tiện mặc, nhưng vẫn vui vẻ dâng thư đáp lại rằng khi trời lạnh sẽ mặc[22]. Bên cạnh đó, Hoàng đế sai đem hoa quả, thổ sản địa phương đến cung của Thái hậu, mệnh Tổng quản Thái giám chế biến để dâng cho Thái hậu dùng. Năm thứ 38 (1699), Khang Hi Đế Nam tuần, tiếp tục đích thân phụng giá Thái hậu đồng hành. Năm thứ 40 (1701), đại thọ thứ 60 của Hoàng thái hậu, Khang Hi Đế tổ chức đại lễ mừng tuy không xa hoa nhưng long trọng, đích thân uống rượu viết thơ dâng lên Thái hậu[23][24].

Quay về cố hương

Năm Khang Hi thứ 37 (1698), ngày 29 tháng 7, Khang Hi Đế phụng Hoàng thái hậu đi tuần bên ngoài, cùng đi có Hoàng trưởng tử Dận Thì, Hoàng tam tử Dận Chỉ, Hoàng ngũ tử Dận Kì, Hoàng thất tử Dận Hựu, Hoàng cửu tử Dận Đường, Hoàng thập tử Dận Ngã, Hoàng thập tam tử Dận Tường cùng các vương công đại thần. Bọn họ thông qua Thừa Đức tiến vào thảo nguyên của Khoa Nhĩ Thấm bộ. Đây là lần đầu tiên, sau 40 năm li biệt, Nhân Hiến Hoàng thái hậu lại có thể trở về thảo nguyên cố hương.

Tháng 8, đến Khách Lạt Thẩm (喀喇沁) bộ tộc, dừng chân ở phủ đệ của Hoàng ngũ nữ, Hòa Thạc Đoan Tĩnh Công chúa. Tháng 9, Nhân Hiến Hoàng thái hậu chính thức bước đến thảo nguyên Khoa Nhĩ Thấm bộ, dừng chân ở phủ đệ của Thuần Hi Công chúa, con gái của dị mẫu đệ của Khang Hi Đế là Thường Ninh.

Tại Khoa Nhĩ Thấm, Mông Cổ các bộ vương công đều tiến đến triều kiến bái yết, có Ông Ngưu Đặc (翁牛特), Ngao Hán (敖汉), Nại Mạn (奈曼), A Lộc Khoa Nhĩ Thấm (阿禄科尔沁), Quách Nhĩ La Tư (郭尔罗斯), Khách Nhĩ Khách (喀尔喀), Khách Lạt Thấm cùng Thổ Mặc Đặc (土默特). Khang Hi Đế ban thưởng, lại mở yến tiệc trịnh trọng, điều này có ghi trong bài thơ 《Chí Khuếch Nhĩ Thấm bộ lạc dữ chúng Mông Cổ yến》 (至廓尔沁部落与众蒙古宴): 「Đại dã chi hoàng ác, Trường diên tạ hoàng sa. Ân cao tuyên tắc hạ, Bộ lạc liệt sơn a. Pháp tửu triêm nhân túy, Chuy ngưu hưởng chúng đa. Đề huề giai phụ trĩ, Thiên trướng động hoan ca」[25].

Sau đó, Khang Hi Đế tùy Thái hậu vào Thẩm Dương, Thịnh Kinh, bái tế tổ lăng Vĩnh lăng (陵永), cùng các lăng Phúc lăng (福永; lăng của Thanh Thái Tổ) và Chiêu lăng (lăng của Thanh Thái Tông). Ngày 13 tháng 11, đoàn người trở về Bắc Kinh.